Kwaliteitsborging in de bouw
De bouwsector is van cruciaal belang voor onze samenleving en economie. Het is dan ook vanzelfsprekend om veel aandacht te besteden aan de kwaliteit en veiligheid van gebouwen. Helaas kwam het in het verleden regelmatig voor dat gebouwen niet aan de vereiste kwaliteitseisen voldeden. Met alle gevolgen van dien. Dit leidde in de bouwsector tot een toenemende roep om verbetering van de kwaliteitsborging.
Ben je projectmanager in de bouw? Zorg er dan voor dat je van de nieuwe Wet Kwaliteitsborging (Wkb) in de bouw op de hoogte bent. De komende jaren verandert er veel, met belangrijke gevolgen voor bouwprojecten, aannemers en bouwprojectmanagers.
Wat is kwaliteitsborging in de bouw?
Kwaliteitsborging in de bouw heeft betrekking op alle processen en procedures die ervoor moeten zorgen dat een bouwproject voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen.
Kwaliteitsborging begint bij de ontwerpfase en loopt door tot en met de oplevering van het gebouw. Hierbij staan onder andere de gebruikte materialen, de toegepaste constructiemethoden en de naleving van wettelijke voorschriften en veiligheidsnormen centraal.
Het belang van kwaliteitsborging in de bouw
Een goede kwaliteitsborging is van groot belang voor de veiligheid en duurzaamheid van gebouwen. Gebouwen moeten immers bestand zijn tegen allerlei weersomstandigheden en moeten veilig zijn voor de mensen die erin wonen of werken.
Daarnaast zorgt een goede kwaliteitsborging ervoor dat de kosten van een bouwproject niet uit de hand lopen. En dat het project binnen de afgesproken tijd wordt opgeleverd.
Lees ook: Budgetoverschrijding in bouwprojecten: aandachtspunten en tips
Ingangsdatum wet Wkb
De Wet kwaliteitsborging (Wkb) is een nieuwe wet in Nederland die de kwaliteit van bouwprojecten moet verbeteren. De wet wordt gefaseerd ingevoerd en heeft als doel de positie van de consument te versterken. Tegelijkertijd vergroot de wet de verantwoordelijkheid van de aannemer. De invoering van de wet leidt idealiter tot veranderingen in het bouwproces en heeft gevolgen voor aannemers en andere betrokken partijen.
De aanvangsdatum van de wet verschoof al een aantal keer. Naar verwachting gaat de wet nu in per 1 januari 2024. De wet wordt gefaseerd geïntroduceerd. Hierbij zijn de veranderingen die de Wkb met zich meebrengt alleen van toepassing op eenvoudige bouwwerken tot en met 2025. Denk bijvoorbeeld aan kleine bedrijfspanden en eengezinswoningen.
Vanaf 2026 volgen andere bouwwerken zodat bouwbedrijven en gemeenten de gelegenheid krijgen om stapsgewijs ervaring op te doen met de nieuwe toezichtmaatregelen in de bouwsector.
Doelen van de nieuwe wet Wkb
De nieuwe wet Wkb houdt onder andere het inschakelen van een kwaliteitsborger in. Deze houdt toezicht op het bouwproces en de kwaliteit van het eindresultaat. Ook breidt de wet de aansprakelijkheid van aannemers uit waarbij zij ook verantwoordelijk zijn voor gebreken die niet bij de oplevering zijn opgemerkt.
De nieuwe wet biedt bovendien meer ruimte voor private kwaliteitsborging en geeft de consument meer rechten om de kwaliteit van een bouwproject te waarborgen.
Hieronder staan de belangrijkste doelen van de Wkb op een rij:
- Bouwkwaliteit en bouwproces verbeteren.
- Versterken van de positie van de bouwconsument.
- Verbeteren van de aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid van de betrokken partijen in de bouwketen.
- Het verminderen van faalkosten en juridische geschillen.
- Bevorderen van innovatie in de bouwsector.
- Verminderen van administratieve lasten voor zowel de bouwsector als de overheid.
- Verduurzamen van de bouwsector en het stimuleren van circulariteit.
Wat zijn de gevolgen van de Wkb voor bouwbedrijven en bouwprojectmanagers?
Met de invoering van de Wkb vindt er een aantal veranderingen plaats in de bouwsector in Nederland. Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste veranderingen en wat aannemers en andere betrokken partijen nu al kunnen doen om zich voor te bereiden.
1. Kwaliteitsborger wordt verplicht
Een belangrijke verandering is dat ieder bouwproject verplicht een kwaliteitsborger krijgt. Deze kwaliteitsborger moet ervoor zorgen dat het bouwproject voldoet aan de wettelijke eisen en voorschriften en dat de kwaliteit van het bouwwerk gewaarborgd wordt.
Vóór ingebruikname van een bouwwerk is een goedkeurende verklaring van deze kwaliteitsborger nodig. Dit is een verklaring waaruit blijkt dat het bouwwerk voldoet aan de geldende eisen en voorschriften.
2. Toetsing aan de voorkant van het proces
Een andere belangrijke verandering is dat er aan de voorkant van het bouwproces toetsing plaatsvindt in plaats van achteraf. Dit betekent dat er al in een vroeg stadium controle plaatsvindt of het ontwerp en de uitvoering van het bouwproject voldoen aan de wettelijke eisen en voorschriften. Dit moet voorkomen dat er achteraf nog aanpassingen nodig zijn.
3. Veranderingen in aansprakelijkheid
Met de Wkb verandert ook de aansprakelijkheid van de betrokken partijen. De aannemer blijft aansprakelijk voor de kwaliteit van het bouwwerk, ook als er bij de oplevering geen gebreken geconstateerd zijn. Behalve als de gebreken de aannemer niet te verwijten zijn.
Bij eventuele gebreken die ontstaan na oplevering van het bouwwerk, ligt de bewijslast bij de aannemer. Dit betekent dat de aannemer moet bewijzen dat hij aan zijn verplichtingen heeft voldaan.
In essentie betekent dit dat aannemers en andere betrokken partijen meer verantwoordelijkheid krijgen voor de kwaliteit van het bouwproject.
Hieronder volgen enkele belangrijke gevolgen van de Wkb waar je mee te maken krijgt:
4. Veranderingen in de 5%-regeling
Met de Wkb verandert ook de 5%-regeling voor woningbouw. Dit houdt in dat de laatste 5% van de aanneemsom niet meer automatisch wordt vrijgegeven, maar pas na expliciete toestemming van de opdrachtgever.
5. Informatieplicht voor de aannemer
Bij woningbouw heeft de aannemer een informatieplicht en moet hij de opdrachtgever informeren over de wijze van verzekeren voor gebreken en afbouw.
6. Verplicht opleverdossier
De aannemer moet bij oplevering van het bouwwerk een opleverdossier aan de opdrachtgever overhandigen. Hierin geeft de aannemer volledig inzicht in de nakoming van de overeenkomst.
Lees ook: In 3 fases de overdracht van jouw bouwproject verbeteren
Wat kun je als aannemer of bouwprojectmanager nu al doen?
1. Zorg voor kwalitatief hoogwaardige ontwerpen en uitvoeringen
Als aannemer of bouwprojectmanager kun je nu alvast zorgen voor kwalitatief hoogwaardige ontwerpen en uitvoeringen. Dit betekent dat je al in een vroeg stadium moet kijken naar de wettelijke eisen en voorschriften en dat je hier tijdens het ontwerp en de uitvoering rekening mee houdt.
2. Werk samen met een kwaliteitsborger
Als aannemer of bouwprojectmanager kun je nu al starten met samenwerken met een kwaliteitsborger. Door samen te werken met een kwaliteitsborger kun je alvast controleren of het bouwproject voldoet aan de toekomstige wettelijke eisen en voorschriften en zo de kwaliteit waarborgen.
3. Informeer opdrachtgevers over de veranderingen
Als aannemer of bouwprojectmanager kun je nu alvast opdrachtgevers informeren over de veranderingen die eraan komen en hoe je hierop in wilt spelen.
Ontdekken hoe Simjo jouw bouwproject ondersteunt?
Meld je dan aan als Simjo tester. Wij houden je op de hoogte over de ontwikkeling van Simjo en jij mag als één van de eersten nieuwe functionaliteiten in gebruik nemen.
